Polski Związek Jakich roślin nie sadzić na działce?
0805.2023
Jeśli po naszym ogrodzie biegają lub będą biegać dzieci, unikajmy sadzenia roślin, które są trujące. Krzewy z kolorowymi owocami lub kwiatami to duże ryzyko. Wiele popularnych roślin ma trujące właściwości, wytwarzają szkodliwe substancje między innymi, by chronić się przed atakami szkodników czy przed chorobami. Niektóre gatunki trzeba uprawiać w rękawiczkach, bo podrażniają skórę, niektóre powodują bardzo poważne dolegliwości, konieczna może być pomoc lekarska. Poważne zatrucia zdarzają się najczęściej u dzieci.
Poznajmy rośliny przez które możemy mieć problemy. Od estetycznych po zdrowotne. Niektóre rośliny są zaproszeniem dla szkodników, inne chcą mieć cały teren dla siebie. Jeszcze inne są szkodliwe, bo mogą podrażnić skórę lub powodować zatrucia. Których roślin nie sadzić w ogrodzie?
Rośliny, które chcą opanować ogród
Sumak octowiec, nawłoć, kolczurka klapowana to rośliny, które lubią się "rozpychać". Dlatego uprawa tych gatunków w ogrodzie bywa bardzo uciążliwa. Sumak octowiec to nieduże drzewko, jest ładny jesienią i zimą. Stożkowe owocostany podobne do świeczek mają kolor bordowy prezentuj się okazale.
Sumak octowiec bardzo lubi zająć teren dla siebie.
Sumak to prawdziwy kłopot ogrodników. Jeżeli zdecydujemy się na posadzenie sumaka w ogrodzie, trzeba wziąć pod uwagę to, że roślina ta bardzo łatwo rozrasta się za pomocą odrostów korzeniowych - szczególnie wtedy, gdy ziemia wokół drzewka jest przekopywana. Wtedy uszkodzeniu ulegają korzenie sumaka, co powoduje, że wokół wyrasta wiele młodych odrostów (nawet na odległość ponad 10 m). Odrosty te zagęszczają się, co uniemożliwia wzrost innych roślin posadzonych w pobliżu. Dlatego sumak octowiec uważany jest za uciążliwy i trudny do zwalczenia. Aby ograniczyć rozrost sumaka trzeba usuwać już powstałe odrosty. Wykopać trzeba korzenie, z których odrosty wyrastają, a nie tylko je wyciąć. Nowe nie powstaną jeżeli zastosujemy bariery korzeniowe (przeznaczone dla bambusów drzewiastych), które po wkopaniu głęboko w ziemię ograniczą teren rozrastania się korzeni sumaka. Niższe odmiany sumaka octowca można uprawiać w dużych, plastikowych donicach, zadołowanych w ogrodzie - korzenie rozrastać się wtedy będą tylko w obrębie donicy.
Jeżeli zdecydujemy się na posadzenie sumaka w ogrodzie wybierajmy odmiany o wolnym wzroście i jak najmniej agresywne. Jeżeli tego nie zrobimy będzie to jedyna roślina w naszym ogrodzie.
Nawłoć pospolita wymaga ciągłego kontrolowania.
Nawłoć pospolita ma ładne żółte kwiaty i wykazuje właściwości lecznicze. (Posiada m.in. zdolności przeciwzapalne, moczopędne i uszczelnia naczynia krwionośne). Jednak jest bardzo ekspansywna, rozrasta się za pomocą podziemnych kłączy i poprzez nasiona. Jeśli zależy nam na tym, aby nie opanowała ogrodu, należy zadbać o bariery dla korzeni i przesadzać ją w inne miejsca. Ponieważ jest to gatunek inwazyjny, jego siew jest zakazany w Unii Europejskiej. Jednak niektórzy w odpowiedzi na popyt sprzedają miód z nawłoci Pszczoły źle znoszą kontakt z tą rośliną. Jak się okazuje - karmione nektarem z nawłoci pszczoły żyją krócej, dostrzegają to pszczelarze.
Inwazyjność nawłoci pospolitej, powoduje szybkie zarastanie łąk i wypychanie rodzimych gatunków.
Kolczurka klapowana lubi piąć się po wszystkim
Kolczurka klapowana zarasta po kolei obszary ogrodu i wykorzystuje inne rośliny, by się po nich wspinać. Ma małe wymagania i łatwo się rozprzestrzenia. Lubi wilgoć dlatego zagraża właścicielom ogrodów na wilgotnych terenach. Jest to roślina inwazyjna. To niewinnie wyglądające delikatne pnącze, ma wielką siłę i kiedy wymknie się spod kontroli, szybko opanuje tereny w pobliżu naturalnych zbiorników wodnych, obrastając i zagłuszając inne rośliny. Jego pędy tworzą z czasem zbitą matę, zacieniającą podłoże i uniemożliwiającą rozwój innych gatunków.
Rośliny które uwielbiają ślimaki
Astry, lilie czy nasturcje to popularne rośliny goszczą od wielu lat w naszych ogrodach. Niestety, to przysmak ślimaków nagich, z którymi walczymy na naszych działkach każdego roku. Obecność tych kwiatów w ogrodzie bardzo kusi ślimaki, przez co również inne rośliny padają ich ofiarą.
Astry, lilie, nasturcje uwielbiają ślimaki.
Rośliny trujące
Cis to trujący krzew i trujące owoce.
Cis jest wiecznie zielonym krzewem, nadaje się na żywopłoty i rzeźby roślinne. Wykorzystywany jest w przemyśle farmaceutycznym (produkcja leków przeciwnowotworowych), dostarcza również pokarmu kilkudziesięciu gatunkom ptaków oraz kilku gatunkom leśnych ssaków. Jako roślina ozdobna sadzony jest w parkach i ogrodach.
Jest piękny ale podstępny i silnie trujący. Czerwone, kuleczki (owoce cisa), rosną na wyciągniecie ręki i na wysokości oczu dzieci. Zjedzenie kilku, kilkunastu sztuk może skończyć się tragicznie Toksyny znajdują się we wszystkich jego częściach, ale głównie w igłach i nasionach. Objawami zatrucia cisem są wymioty, bóle brzucha, biegunka, krwiomocz, drgawki, zawroty głowy, uczucie otępienia, duszności i problemy z oddychaniem, a nawet zaburzenia pracy serca prowadzące do śmierci.
Wawrzynek wilczełyko jest trujący
Niebezpiecznym, a spotykanym w wielu ogrodach jest wawrzynek wilczełyko. Krzew rośnie do 1,5 m wysokości. Ma ozdobne różowe, pachnące kwiaty, które pojawiają się wczesną wiosną. Wawrzynek wilczełyko wygląda efektownie w ogrodach, nie lubi cięcia, ani przesadzania dlatego jest łatwy w pielęgnacji.
Niestety cała roślina jest trująca. Największe zagrożenie stanowią dojrzewające latem czerwone owoce. Już kilka owoców to dawka śmiertelna (zjedzenie 10 dojrzałych owoców zabija dorosłego człowieka, dziecku wystarczą nawet 1-2 owoce),
Konwalia majowa silnie trująca
Wszystkie części konwalii są silnie trujące, trująca jest cala roślina, połknięcie kilku jagód może spowodować śmierć dziecka. Nawet wypicie wody z wazonu, w którym znajdowały się konwalie może być niebezpieczne zwłaszcza dla małych dzieci oraz osób starszych. Sok konwalii może podrażniać skórę dlatego kwiaty najlepiej zrywać w rękawicach. Spożycie którejkolwiek z części konwalii majowej może doprowadzić do spadku ciśnienia tętniczego, wymiotów, biegunki, czerwonej wysypki na skórze, zaburzeń czynności układu krwionośnego czy widzenia (wszystko ma wtedy kolor żółty).
Stosowane pod kontrolą lekarską preparaty z konwalii mają zastosowanie lecznicze. Wykorzystywane są jako składnik leków nasercowych, dobrze tolerowany przez osoby starsze.
Zimowit jesienny trująca roślina.
Zimowit jesienny to piękny kwiat ozdobny, często występuje na skalniakach, zjedzenie niewielkiej ilości rośliny w 90% przypadków kończy się śmiercią. Zimowit jesienny jest trującą rośliną. Dzieje się tak za sprawą zawartej w nim kolchicyny to organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów o silnie toksycznym działaniu. Kumuluje się ona w organizmie powodując zatrucie.
Kolchicyna jest jednocześnie lekiem i toksyną. A granica między jednym a drugim jej użyciem jest bardzo płynna.
Bluszcz pospolity – wszystkie części są trujące
W bluszczu pospolitym znajdują się trujące substancje. Szczególne niebezpieczne są one dla dzieci i osób z obniżoną odpornością. U ludzi najczęściej dochodzi do zatruć po zjedzeniu jagód bluszczu. Mogą one szczególnie interesować małe dzieci, ponieważ wyglądem przypominają ciemne winogrona. Połknięcie owoców bluszczu pospolitego może spowodować zatrucie, którego objawami są pieczenie i obrzęk jamy ustnej i gardła, trudności w oddychaniu, drgawki, wymioty i biegunka.
Aby doszło do zatrucia bluszczem pospolitym, konieczne jest spożycie dużej ilości jego owoców, a są one gorzkie przez co dzieci je wyplują. W niektórych przypadkach jednak rozgryzienie owoców bluszczu może wywołać silne podrażnienie jamy ustnej. Niebezpieczny dla zdrowia może być też sok z gałęzi i liści, który ma właściwości drażniące i może powodować u ludzi wrażliwych ciężkie stany zapalne skóry. Do przycinania bluszczu zawsze należy używać rękawiczek. Sok z bluszczu działa także drażniąco na oczy i wywołuje ciężkie stany zapalne spojówek.
Dla zwierząt również może być szkodliwy. Koty podgryzają liście roślin. Zjedzenie liści bluszczu może spowodować u kota biegunkę, ciężki oddech, nadmierne ślinienie, osłabienie mięśni, gorączkę, nadpobudliwość, problemy z koordynacją, drgawki, rozszerzenie źrenic i ból brzucha. U psa zjedzenie dużej ilości owoców lub liści bluszczu może spowodować zatrzymanie oddechu, halucynacje i odrętwienie. Sok z bluszczu silnie podrażnia błony śluzowe, oczy i skórę psów.
Zatrucie bluszczem u zwierząt nie stanowi zagrożenia życia, jednak wymaga szybkiej konsultacji z weterynarzem.
Owoce bzu koralowego są niejadalne na surowo.
Bez koralowy, zwany też dzikim, to krewny bzu czarnego. Spotykamy go w ogrodach, jest odporny na niekorzystne warunki i bardzo dekoracyjny. Owoce bzu koralowego dojrzewają w czerwcu i lipcu. Podobnie jak w przypadku bzu czarnego owoce są toksyczne, niejadalne, mogą spowodować zatrucie, ale po specjalnej obróbce cieplnej przyrządza się z nich preparaty o właściwościach leczniczych.
Tojad mocny trujący
Tojad mocny jest rośliną silnie trującą. Zerwanie go gołą ręką jest niebezpieczne, ponieważ trucizna wchłaniana jest przez skórę, powodując mrowienie, podrażnienie i stany zapalne skóry. Wszystkie części tojadu zawierają alkaloid akonitynę, która należy do najsilniejszych trucizn roślinnych na świecie.
Roślina prezentuje się efektownie, kwiaty są w intensywnych kolorach. Silne zatrucie spowodować może spożycie już nawet 2-5 mg dowolnego elementu tych roślin, a zwłaszcza nasion i korzeni. Pierwszym objawem zatrucia jest pobudzenie, ale już wkrótce dochodzi do paraliżu nerwów czuciowych i ruchowych, w tym również mięśni oddechowych oraz serca, co prowadzi do zgonu. Toksyny tojadu mogą wnikać również przez skórę.
Szalej jadowity
Do polskich roślin wysoce toksycznych należy również szalej jadowity, krewny selera. W naszym kraju nazywany jest też blekotem lub cykutą. Substancje toksyczne występują we wszystkich jego częściach, największe ich stężenie jest w łodydze i kłączach. Wystarczy zjeść niewielką ilość dowolnej części szaleju, by doszło do poważnego zatrucia. Objawy to ślinotok, pieczenie w jamie ustnej, mdłości, wymioty, rozszerzenie źrenic, drgawki, utrata świadomości, trudności w oddychaniu, w skrajnych przypadkach porażenie ośrodka oddechowego i w konsekwencji śmierć.
Glistnik jaskółcze ziele
Glistnik jaskółcze ziele trująca bylina rozpowszechniona na terenie całej Polski. Roślina ta ma szerokie zastosowanie w medycynie, w tym również ludowej, do dziś służy jako środek przeciwko kurzajkom. Roślina ta jest trująca gdy spożyjemy ją w postaci surowej. Zatruty człowiek odczuwa silny ból brzucha, ból i pieczenie w jamie ustnej, może u niego wystąpić silny ślinotok, krwawa biegunka, zaburzenia świadomości oraz zaburzenia akcji serca. Toksyczny jest również sok glistnika wystarczy dotknąć, by wystąpiło pieczenie skóry, obrzęk, owrzodzenie, czasami także zapalenie spojówek. Taka reakcja występuje głównie u alergików.
Roślinę tę traktuje się jako trujący chwast. Rzeczywiście sok z glistnika jest trujący, jednak przyjmowany umiejętnie i stosowany zgodnie z zaleceniami, pomoże przy wielu schorzeniach Glistnik zwany jaskółczym zielem znajdziemy na łąkach, polanach, obok źródeł wody czy przydrożach. Roślina w swoich gałęziach posiada charakterystyczny sok mleczny, o odcieniu żółtego bądź pomarańczowego. Kwiaty, o mocnym żółtym kolorze kwitną od maja do września. W starych księgach zielarskich znajduje się wiele informacji o glistniku, roślina określana jest jako: “złoty korzeń”, “krwawe ziele” czy “liście Pana Boga”, jest wykorzystywana w medycynie naturalnej.
Instruktor ds. ogrodniczych
Bożenna Kaczmarek
Galeria
